En daarom hebben we Irène Kaufer ontmoet, die werkt voor de vzw Garance en met plezier haar opinies met ons deelde over enkele maatschappelijke onderwerpen.
Als je deze organisatie niet kent, moet je weten dat ze zelfverdedigingscursussen organiseert voor vrouwen, om de juiste houdingen aan te leren als je fysiek of verbaal aangevallen wordt. De organisatie wil praktische sleutels en hulpmiddelen meegeven zodat vrouwen het nodige zelfvertrouwen hebben voor zelfbevestiging.
Met deze vijf punten begonnen we het gesprek:
De hoofddoek, een pragmatische aanpak
Er zijn heel wat onderwerpen waar polemiek rond is, dus laten we beginnen met de hoofddoek. Het standpunt van Irène Kaufer is dat de betrokken vrouwen aan het woord gelaten moeten worden en het aankondigingsbeleid aan de kant gelaten moet worden.
Ze is tegen een hoofddoekverbod op school, omdat toegang tot werk en opleiding de eerste voorwaarde is voor emancipatie en om financieel zelfstandig te zijn.
In België is er geen regionale of federale regelgeving. De scholen kunnen zelf, geval per geval, beslissen en steeds meer scholen kiezen ervoor de hoofddoek te verbieden. Zo is het mogelijk dat de betrokken studentes gaan samenhopen in de weinige scholen waar het nog toegelaten is, wat kan leiden tot gedwongen communautarisme.
Met prostituees werken
Het gaat er hier niet om of er een regelgeving moet komen of het verboden moet worden, maar men vertrekt vanuit een eenvoudige vaststelling: prostitutie bestaat, en prostituees zijn steeds kwetsbaarder voor elke vorm van geweld (zowel van klanten als van de politie, van buren of van de instellingen).
Garance heeft hen al enkele hulpmiddelen willen meegeven om zichzelf te verdedigen, bijvoorbeeld zeer concrete opleidingen, zodat de betrokken vrouwen zo min mogelijk last hebben en zich kunnen beschermen in het geval ze op de één of andere manier aangevallen worden.
Als een illegale prostituee in België, haar pooier aangeeft, kan ze papieren krijgen, maar de situatie ligt niet altijd zo eenvoudig. Soms wordt er bijvoorbeeld druk uitgeoefend op de familie die in hun thuisland is achtergebleven.
Lesgevend personeel opleiden
De cijfers bewijzen het: meisjes slagen beter in hun studies, ook hogere studies, dan jongens, maar eens op de werkvloer, draait de situatie zich om en worden verantwoordelijkheidsfuncties meestal ingenomen door mannen. Op de universiteit zijn er bijvoorbeeld nog geen 10% vrouwelijke professoren.
Er bestaat eigenlijk een vorm van coöptatie: je neemt sneller iemand aan die op je lijkt. Als een man dus werkgever is, zal hij, onbewust, soms liever een nieuwe mannelijke collega hebben dan een nieuwe vrouwelijke collega.
Genderstereotypes zijn niet weg te slaan en dus denkt Irène Kaufer dat de vooroordelen al op school bestreden moeten worden. Leerkachten (mannen en vrouwen) zouden opgeleid kunnen worden zodat ze stereotiep gedrag herkennen en kunnen vermijden.
Sprekend voorbeeld: een foto van een huilende baby werd getoond aan twee groepen. Aan de eerste groep werd gezegd dat het een jongen was, en aan de tweede groep een meisje. Bij analyse van de resultaten, bleek dat de eerste groep (aan wie men had gezegd dat het om een klein jongetje ging) vond dat de baby "karakter" had. De tweede groep vroeg zich af waarom het kleine meisje zoveel verdriet had.
Werken als manier om zelfstandig te zijn
Volgens Irène Kaufer moet je niet tegen huisvrouwen zijn, maar hen wel bewust maken van de mogelijke risico's zodat ze niet voor verrassingen komen te staan. Bij een scheiding heeft de vrouw geen recht op een werkloosheidsuitkering en zal ze het moeilijk hebben om werk te vinden na een lange periode van werkloosheid.
Als een koppel dus uiteengaat, kan de vrouw zich in een benarde situatie terugvinden als ze daarvoor financieel afhankelijk was van haar partner. Dit probleem is nog groter bij slachtoffers van huiselijk geweld.
Bepaalde milieus niet stigmatiseren
Je mag niet vergeten dat huiselijk geweld of seksistische uitspraken niet enkel voorkomen bij arme of allochtone milieus. De media insinueert soms dat er een verband bestaat tussen de twee, maar dit is uiterst restrictief. Kijk maar naar de Franse oud-minister, Chantal Jouanno, die zelf toegaf dat ze geen rok droeg in het parlement om geen misplaatste opmerkingen te krijgen.
Organisaties zoals Garance strijden tegen seksistische clichés, waar dan ook.
Meer weten:
www.irenekaufer.be
http://www.garance.be/cms/
Parcours féministe - Interview tussen de overleden Belgische filosofe Françoise Collin en Irène Kaufer.
Wil je nog meer weten? Dan zal dit je zeker kunnen bekoren (Franstalige bronnen):
- Het magazine Axelle, opgemaakt door leden van de organisatie "Vie Féminine".
- De film “La Domination Masculine”, van de Belg Patrick Jean voor het collectief Zero Macho
- Het boek “Non c’est non”, van Irene Zeilinger, directrice van Garance. Gratis te bekijken op de website van de uitgeverij: La Découverte, Collection Zones.
