Wat is een voedselallergie?
Een voedselallergie is een "fout" in het immuunsysteem. De voedingsstoffen (en meer in het bijzonder de proteïnen) passeren in het darmkanaal langs het slijmvlies voordat ze in de bloedsomloop terechtkomen. Maar soms vergist het lichaam zich en ziet de proteïnen als indringers, waardoor een extreme reactie in gang gezet wordt: dat is een allergie.
Kan ik voedselallergieën bij mijn kind voorkomen? (tijdens de zwangerschap)
Niet echt. Normaal gezien heeft je voeding tijdens de zwangerschap en de borstvoeding geen invloed op mogelijke allergieën van je kind. Ook de wetenschap is er nog niet uit want sommigen zeggen dat je kinderen zo snel mogelijk moet blootstellen aan allergenen en anderen zeggen juist zo laat mogelijk.
Dit gezegd zijnde, er zijn wel een aantal risicofactoren bewezen. We weten dat voedselintroductie, additieven en andere moleculen gebruikt door de voedingsmiddelenindustrie, redenen kunnen zijn waarom een allergie zich ontwikkelt. Dit zijn echter factoren die bijna onmogelijk te vermijden zijn.
Is het dan onvermijdelijk dat je kind aan iets allergisch is? Een beetje. Maar we weten ook dat borstvoeding tijdens de eerste 6 maanden de kans op allergieën behoorlijk vermindert.
Wie kan allergisch zijn?
Aangezien er geen wondermiddel bestaat om allergieën te vermijden, kan iedereen voor het probleem komen te staan. Maar niet iedereen is gelijk, en dus doet het probleem zich vaker voor bij personen bij wie astma, hooikoorts, eczema of andere allergieën in de familie zitten.
Wat zijn de symptomen van een voedselallergie bij een kind?
Netelroos rond de mond of op het lichaam, jeuk, buikpijn, misselijkheid, diarree, een lopende neus, keelpijn, tranende ogen, oedeem (vooral op het gezicht)... er kunnen heel wat verschillende symptomen opduiken van enkele minuten tot enkele dagen na inname. Het is net daarom dat men aanraadt om tijdens de voedselintroductie, nieuwe ingrediënten langzaam en één voor één in te voeren, zodat je weet wat de gevolgen zijn.
Als een kind snel reageert op een allergeen, is het gemakkelijk een allergie te vermoeden. Vooral bij de (zeer zeldzame) gevallen van ademhalingsmoeilijkheden of flauwvallen. Dan moet je geen vragen stellen, maar onmiddellijk de hulpdiensten bellen: het kan gaan om een anafylactische shock, de ergste vorm van een allergie.
Maar het kan ook zijn dat het kind pas later reacties vertoont. En dan wordt het ingewikkelder. Vooral als de symptomen ook op iets anders kunnen wijzen dan een voedselallergie. Je hebt het wel door, het is niet gemakkelijk een allergie te herkennen...
Welke ingrediënten veroorzaken het vaakst een allergie?
In principe kan elk voedingsmiddel een allergie opwekken, maar in de realiteit zijn de drie voornaamste allergenen bij kinderen melk (een kleine 10% van de zuigelingen zou allergisch zijn aan koemelk), eieren en noten (waaronder pindanoten). Daarna volgen vis, exotisch fruit, peulvruchten en tarwebloem.
Uiteindelijk moet je ook rekening houden met bepaalde additieven en bewaarmiddelen zoals patentblauw (E131), erythrosine (E127), cochenillerood A (E124), tartrazine (E102) en alle bewaarmiddelen van E222 tot E227.
© Thinkstock
Ik denk dat mijn kind allergisch is, wat nu?
Eerste reflex: ga langs bij je huisarts. Als hij net als jij denkt dat het om een allergie gaat, zal hij je doorverwijzen naar een allergoloog die huid- en bloedtesten zal afnemen om het allergeen te bepalen. Die ingrediënten dienen dan uit de voeding geschrapt te worden en langzaamaan weer toegevoegd (onder medische begeleiding), om te zien of de symptomen terugkeren. Dan pas kan je bevestigen dat je kind allergisch is aan een bepaalde stof.
Nog een tip: vermijd tests die je in de handel of online kunt vinden. Het is altijd beter om een arts te raadplegen.
Het blijkt dat mijn kind allergisch is, wat moet ik veranderen?
Alles hangt af van hoe erg de allergie is: het komt voor dat kinderen met een allergie aan eieren toch taarten met eieren kunnen eten, als ze gebakken zijn en in een beperkte hoeveelheid. Kinderen met een allergie aan pindanoten hebben vaak niet meer dan een kruimel nodig om al een oedeem te ontwikkelen. Volg dus altijd de raad van je dokter op.
In het begin zal het moeilijk lijken om boodschappen te doen, maar je leert snel de etiketten lezen en welke voedingsstoffen je moet vermijden. Daar valt bijvoorbeeld "wei" onder, dat van melk afkomstig is, en de fameuze "sporen van noten", wat betekent dat het product pindanoten bevat. Vraag een volledige lijst aan je dokter met alle producten die je moet mijden om de verraderlijke ingrediënten te kennen.
Er bestaan ook veel gamma's met producten voor mensen die allergieën hebben, zelfs in de supermarkt, aan zeer redelijke prijzen.
In bepaalde situaties zal je je gewoontes vast en zeker moeten veranderen. Als je op restaurant gaat, of bij vrienden eet, op verjaardagsfeestjes, op vakantie...: je moet goed opletten en, natuurlijk, aan je kind uitleggen waarom hij bepaalde dingen niet mag eten en hoe hij zijn dieet moet naleven.
Enkele manieren om je bord op te vrolijken
© Alle foto's: Samantha Lee
Mijn kind is allergisch: mag hij op school eten?
Ja! Net als elders. Maar dan moet je de school wel waarschuwen, zodat ze kunnen reageren als er symptomen de kop opsteken en geen kaas geven als tussendoortje als je kind allergisch is aan melk.
Als je je kind warm wilt laten eten op school, zal dit moeilijk zijn, want er zijn niet veel refters die maaltijden willen voorschotelen aan allergische kinderen. Het is namelijk vrij moeilijk om besmetting met allergenen te controleren. De school stelt voor aan de kinderen hun maaltijd mee te nemen (in een hermetisch afgesloten verpakking, met hun naam erop). Lastig misschien, maar zo heb je de situatie 100% onder controle en vermijd je zoveel mogelijk risico's, vooral als de allergie erge symptomen kan veroorzaken.
Is een voedselallergie voor het leven?
Dat hangt ervan af! Er zijn heel wat voedselallergieën bij kinderen die later verdwijnen: dit is het geval bij 90% van de allergieën aan melk en eieren. Als je kind echter allergisch is aan pindanoten, heeft hij maar 15% kans om te "genezen". Er zijn ook allergieën die zich ontwikkelen en een andere vorm aannemen (hooikoorts, astma...). Hoe dan ook, laat je kind opvolgen door een allergoloog om regelmatig de evolutie van de symptomen na te gaan.
Is voedselintolerantie hetzelfde als een allergie?
Nee, dat is iets totaal anders want een voedselintolerantie heeft geen betrekking op het immuunsysteem. Het lichaam beschouwt de voedingsstof niet als een indringer, maar heeft het gewoon moeilijk om het te verteren of op te nemen. Een intolerantie uit zich meer door winderigheid, overgeven, diarree, hoofdpijn...
Als je denkt dat je kind een bepaalde voedingsstof niet verdraagt, raadpleeg dan een dokter die de schuldige zal opzoeken. Daarna zal je, net als bij een allergie, een bepaald dieet moeten volgen.
